Gezondheidstoezicht op werknemers
Op deze pagina
De werkgever is verantwoordelijk voor het gezondheidstoezicht op werknemers die aan risico's worden blootgesteld. Daartoe moet hij een beroep doen op een preventieadviseur-arbeidsarts die over de in de wetgeving omschreven bevoegdheden beschikt.
Iedere werknemer moet de preventieadviseur/arbeidsarts kunnen raadplegen in het kader van een spontane consultatie en heeft recht op een bezoek voorafgaand aan de re-integratie op het werk tijdens de arbeidsongeschiktheid met het oog op het vinden van aangepast werk.
Gezondheidstoezicht is verplicht voor veiligheidsfuncties, functies met verhoogde waakzaamheid of activiteiten met welbepaald risico. Dit is bijvoorbeeld het geval voor een werknemer die tijdens zijn werk wordt blootgesteld aan gevaarlijke chemische stoffen zoals asbest.
Werknemers in deze categorieën worden onderworpen aan verplichte medische onderzoeken in het kader van de gezondheidsbeoordeling vóór de tewerkstelling, de periodieke gezondheidsbeoordeling, het uitgebreide gezondheidstoezicht (na beëindiging van de blootstelling aan chemische, fysische of biologische agentia) en een onderzoek bij terugkeer op het werk (na een afwezigheid van ten minste vier weken).
Het doel van deze onderzoeken is onder meer te voorkomen dat werknemers worden ingezet voor taken waarvoor zij normaal gesproken de risico's niet zouden kunnen verdragen, beroepsziekten en werkgerelateerde aandoeningen zo vroeg mogelijk op te sporen en een basis te bieden voor de beslissing of een werknemer op het moment van het medisch onderzoek arbeidsgeschikt is.
De werkgever moet de lijst van werknemers die onder verplicht gezondheidstoezicht staan jaarlijks aan de preventieadviseur/arbeidsarts meedelen, zodat zij tijdig voor de medische onderzoeken kunnen worden opgeroepen.
Bovendien is de preventieadviseur-arbeidsarts verantwoordelijk voor de verplichte inentingen wegens blootstelling aan bepaalde biologische agentia op de arbeidsplaats en ziet hij toe op de organisatie van de eerste hulp en de spoedgevallenzorg. Hij geeft de beroepsziekten die hij aantreft aan bij de arts sociaal inspecteur van de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk en bij de arts adviseur van het Fonds voor Beroepsziekten.
Sommige specifieke wetgevingen verplichten de werkgever ertoe maatregelen te nemen om te zorgen voor het gezondheidstoezicht op werknemers die met bepaalde werkzaamheden zijn belast, bijvoorbeeld:
- Werknemers die kunnen worden blootgesteld aan carcinogene of mutagene agentia (Titel 1 van boek VII), meer info: Biologische agentia;
- Werknemers die worden blootgesteld aan biologische agentia (Titel 1 van boek VII), meer info: Biologische agentia;
- Werknemers die worden blootgesteld aan asbest (Titel 1 van boek VI), meer info: Asbest en asbestverwijderaars;
- Nachtarbeiders en gedetacheerde werknemers (Titel 1 van boek X), meer info: Nachtarbeid en ploegenarbeid.
Toepassing voor de werkgever die gedetacheerde werknemers in België tewerkstelt
Indien een werknemer op grond van deze wetgeving onder gezondheidstoezicht staat, moet de werkgever ervoor zorgen dat dit gezondheidstoezicht wordt uitgevoerd. Indien de werknemer die in België door een buitenlandse werkgever wordt tewerkgesteld, reeds een onderzoek in het kader van het gezondheidstoezicht heeft ondergaan, bijvoorbeeld in zijn land van oorsprong, hoeft dit onderzoek in België niet te worden herhaald, op voorwaarde dat de werkgever kan aantonen dat dit onderzoek gelijkwaardig is aan het onderzoek dat in België wordt opgelegd. De werkgever moet dit kunnen aantonen (b.v. aan de hand van documenten over het gezondheidstoezicht) wanneer de inspectie voor Toezicht op het Welzijn op het Werk daarom vraagt. Aangezien de regels die in België van toepassing zijn op het gezondheidstoezicht grotendeels gebaseerd zijn op de Europese veiligheids- en gezondheidsrichtlijnen, zullen deze verplichtingen in veel gevallen vergelijkbaar zijn met de regels inzake gezondheidstoezicht die in andere EU-lidstaten gelden.
Indien de werknemer die in België door een buitenlandse werkgever wordt tewerkgesteld, nog niet aan de vereisten inzake gezondheidstoezicht is onderworpen, moet de werknemer zich aan de onderzoeken onderwerpen. Deze onderzoeken kunnen worden uitgevoerd door de interne medische dienst van de werkgever (op voorwaarde dat deze over een dergelijke dienst beschikt die over voldoende bekwaam personeel beschikt, zoals een preventieadviseur/arbeidsarts) of door een buitenlandse externe dienst (op voorwaarde dat de onderzoeken worden uitgevoerd in overeenstemming met de Belgische welzijnswetgeving), of door een Belgische externe dienst.
Meer informatie
Meer informatie op deze website over het gezondheidstoezicht op de werknemers onder het thema Welzijn op het werk.
- Codex - Boek I - Titel 4 - Maatregelen in verband met het gezondheidstoezicht op de werknemers (PDF, 562.78 KB)