Na te leven arbeidsvoorwaarden in geval van detachering naar België
Algemeen principe: de wet van 5 maart 2002 betreffende de detachering van werknemers
Algemene regeling
Na te leven arbeidsvoorwaarden: principe
De werkgever die zijn werknemer naar België detacheert, moet voor de arbeidsprestaties die in België worden geleverd, de arbeidsvoorwaarden (met inbegrip van loon- en tewerkstellingsvoorwaarden) naleven die bepaald worden door wettelijke en bestuursrechtelijke (koninklijke besluiten) bepalingen die strafrechtelijk worden beteugeld en conventionele bepalingen die algemeen verbindend verklaard zijn door een koninklijk besluit (met andere woorden collectieve arbeidsovereenkomsten die strafrechtelijk worden beteugeld).
Aangezien deze bepalingen strafrechtelijk gesanctioneerd worden, zijn ze van openbare orde : het gaat hier om essentiële bepalingen die de bescherming van de rechten van de werknemers waarborgen.
Deze bepalingen regelen onder meer:
- De arbeidstijd
- Het loon
- De feestdagen
- De minimumduur van de jaarlijkse, doorbetaalde vakantie
- Welzijn van de werknemers
- Beschermende maatregelen voor zwangere vrouwen
- Geboorteverlof van toepassing bij detachering
- Niet-discriminatie
- Uitzendarbeid
- Terbeschikkingstelling van werknemers
- Arbeidsvoorwaarden bepaald door bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomsten (strafrechtelijk beteugeld)
De werkgever die werknemers naar België detacheert is vrijgesteld van de toepassing van:
- de bepalingen die voorzien in bijdragen aan aanvullende pensioenregelingen; en
- de loonvoorwaarden en de reglementering inzake jaarlijkse vakantie in geval van werkzaamheden met het oog op de initiële assemblage en/of de eerste installatie van een goed, wanneer de duur van de bedoelde werken niet meer dan acht dagen bedraagt en deze werkzaamheden zich niet bevinden in de bouwsector.
Bovenvermeld algemeen principe vormt geen beletsel voor de toepassing van arbeids-, loon- en tewerkstellingsvoorwaarden van het land van herkomst voor zover die voorwaarden gunstiger zijn voor de gedetacheerde werknemer.
Voorbeeld: kortere arbeidsduur of hoger loon op grond van het arbeidsrecht van het land van herkomst (uitzendland) in vergelijking met de Belgische arbeidsvoorwaarden: deze arbeidsvoorwaarden zijn gunstiger voor de gedetacheerde werknemer en blijven bijgevolg (uitzonderlijk) van toepassing.
Bijzondere regeling van toepassing vanaf 30 juli 2020 wanneer de detachering twaalf maanden overschrijdt
Wanneer de detachering langer duurt dan twaalf maanden zal er vanaf 30 juli 2020 een bijzondere regeling van toepassing zijn die bepaalt welke Belgische arbeidsvoorwaarden (inclusief loon- en tewerkstellingsvoorwaarden) gerespecteerd moeten worden door de werkgever die werknemers naar België detacheert. Deze bijzondere regeling zal enkel van toepassing zijn op de arbeidsprestaties die worden geleverd na de eerste twaalf maanden én na 30 juli 2020.
Deze bijzondere regeling bepaalt daarentegen niet de Belgische arbeidsvoorwaarden die van toepassing zijn op de arbeidsprestaties in de eerste twaalf maanden van de detachering, noch op de arbeidsprestaties die werden geleverd voor 30 juli 2020. Wat deze arbeidsprestaties betreft, blijft de algemene regeling (zoals hierboven uiteengezet) onverminderd van toepassing.
Belangrijke opmerkingen met betrekking tot de berekening van de duur van de detachering
Detacheringen die begonnen zijn voor 30 juli 2020 en ook na deze datum verder lopen.
De arbeidsprestaties die de gedetacheerde werknemer geleverd heeft voor 30 juni 2020 worden mee in rekening gebracht om te bepalen of de duur van de detachering daadwerkelijk twaalf maanden overschrijdt en of bijgevolg de bijzondere regeling al dan niet moet worden toegepast vanaf 30 juli 2020.
De bijzondere regeling zal daarentegen nooit van toepassing zijn op de arbeidsprestaties die werden geleverd voor 30 juli 2020. Voor 30 juli 2020 zal het steeds enkel en alleen de algemene regeling zijn die moet worden toegepast (zie hierboven ‘I. Algemene regeling’).
Voorbeeld van detachering die van start is gegaan voor 30 juli 2020.
De vervanging van een gedetacheerde werknemer door een andere gedetacheerde werknemer die op dezelfde plaats, dezelfde taak uitvoert
In het geval van een ‘keten’ van vervangingen die gericht is op het uitvoeren van ‘dezelfde taak op dezelfde plaats’, telkens door gedetacheerde werknemers, moet men voor de berekening van de duur van de detachering van de vervanger en om te bepalen of de grens van twaalf maanden bereikt is, de tewerkstellingsperiode van de detachering van de vervanger optellen met de tewerkstellingsperiode van de gedetacheerde werknemer die hij vervangt en in voorkomend geval met de tewerkstellingsperiodes van alle vervangen, gedetacheerde werknemers die hem zijn voorgegaan in de ‘keten’ van vervangingen die dezelfde taak op dezelfde plaats hebben uitgevoerd als de vervanger.
Om te kunnen bepalen of de gedetacheerde werknemer daadwerkelijk dezelfde taak uitvoert op dezelfde plaats als de gedetacheerde werknemer die hij vervangt, wordt rekening gehouden met onder andere de aard van de te verlenen dienst, het uit te voeren werk en het adres of de adressen van de werkplaats.
Deze maatregel is evenwel slechts van toepassing op arbeidsprestaties die worden geleverd na 30 juli 2020, zowel door de vervangen werknemers als door de vervangende werknemers.
Na te leven arbeidsvoorwaarden: beginsel
Wanneer de daadwerkelijke duur van de detachering in België twaalf maanden overschrijdt, moet de werkgever, voor wat de arbeidsprestaties betreft die na deze twaalf maanden worden gepresteerd, vanaf 30 juli 2020 de arbeids-, loon- en tewerkstellingsvoorwaarden naleven die zijn neergelegd in:
- De wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen (koninklijke besluiten)
- De conventionele bepalingen die algemeen verbindend verklaard zijn door de Koning overeenkomstig de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités (met andere woorden collectieve arbeidsovereenkomsten die strafrechtelijk beteugeld worden)
De bijkomende arbeids-, loon- en tewerkstellingsvoorwaarden van de bijzondere regeling moeten bijgevolg slechts worden toegepast op de arbeidsprestaties die geleverd worden na de eerste twaalf maanden van de detachering én na 30 juli 2020. Beide voorwaarden moeten cumulatief vervuld worden.
In het kader van de bijzondere regeling moeten de volgende arbeidsvoorwaarden worden toegepast:
Enerzijds betreft het de Belgische arbeidsvoorwaarden die zijn voorzien in de algemene regeling (zie hierboven ‘I. Algemene regeling’). Bijgevolg zijn de arbeidsvoorwaarden die moeten worden toegepast gedurende de eerste twaalf maanden, ook na deze twaalf maanden van toepassing.
Het betreft de arbeidsvoorwaarden die zijn voorzien in strafrechtelijk beteugelde bepalingen.
Het gaat hier met name over:
- De arbeidstijd
- Het loon
- De feestdagen
- De minimumduur van de jaarlijkse, doorbetaalde vakantie
- Welzijn van de werknemers
- Beschermende maatregelen voor zwangere vrouwen
- Geboorteverlof van toepassing bij detachering
- Niet-discriminatie
- Uitzendarbeid
- Terbeschikkingstelling van werknemers
- Arbeidsvoorwaarden bepaald door bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomsten (strafrechtelijk beteugeld)
Daarenboven moet er, ter aanvulling van bovenvermelde bepalingen, een geheel van bijkomende Belgische arbeidsvoorwaarden worden toegepast.
Het betreft bijkomende, Belgische arbeidsvoorwaarden die worden voorzien in wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen die niet strafrechtelijk beteugeld worden. Zo gaat het onder meer over de rechten en plichten van de werknemer en de werkgever en de schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst.
Uitzonderingen op de toepassing van de Belgische arbeidsvoorwaarden
Onder bepaalde omstandigheden is de werkgever die werknemers naar België detacheert en de duur van de detachering overschrijdt twaalf maanden, vrijgesteld van het toepassen van bepaalde arbeidsvoorwaarden.
Uitzondering met betrekking tot bepaalde, Belgische wettelijke, reglementaire en conventionele bepalingen
De buitenlandse werkgever zal evenwel geen toepassing moeten maken van de bepalingen die betrekking hebben op:
- De procedures, formaliteiten en voorwaarden van de sluiting en de beëindiging van de arbeidsovereenkomst, met inbegrip van het concurrentiebeding
- De bijdragen aan aanvullende pensioenregelingen
Tijdelijke uitzondering ten gevolge van een gemotiveerde kennisgeving
Zoals hierboven reeds toegelicht moet de werkgever, wanneer de detachering langer duurt dan twaalf maanden, in principe bijkomende arbeids-, loon- en tewerkstellingsvoorwaarden toepassen.
De wet voorziet evenwel in een tijdelijke uitzondering op deze verplichting om bijkomende arbeidsvoorwaarden toe te passen. Zo kan de werkgever door middel van een gemotiveerde kennisgeving een uitzondering vragen voor een bijkomende periode van zes maanden. Deze periode zal steeds van start gaan de eerste dag van de dertiende maand van de detachering.
Met andere woorden, indien de werkgever een gemotiveerde kennisgeving verstrekt, zal hij -na de eerste twaalf maanden van de detachering- gedurende een bijkomende periode van zes maanden uitgezonderd zijn van de verplichting om bijkomende arbeidsvoorwaarden toe te passen.
Tijdens deze periode van zes maanden zal de werkgever verder de arbeidsvoorwaarde moeten toepassen van de algemene regeling (zie hierboven "Algemene regeling"), zoals in de eerste twaalf maanden van de detachering.
De gemotiveerde kennisgeving
Om aanspraak te kunnen maken op deze tijdelijke uitzondering moet de werkgever een gemotiveerde kennisgeving verstrekken aan de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.
Deze gemotiveerde kennisgeving moet binnen de volgende termijnen worden verstrekt:
- Voor het einde van de eerste twaalf maanden van de detachering, of;
- Op 30 juli 2020 in het geval dat de detachering op deze datum reeds langer duurt dan twaalf maanden, maar nog geen achttien maanden.
In deze tweede hypothese zal de betrokken werkgever in elk geval slechts gebruik kunnen maken van de tijdelijke uitzondering vanaf het moment van de gemotiveerde kennisgeving tot wanneer de detachering achttien maanden heeft bereikt.
Voor meer informatie met betrekking tot de gemotiveerde kennisgeving, kan u de volgende pagina raadplegen.
Uitzondering in geval van gunstigere arbeidsvoorwaarden in het land van herkomst
Bovenvermeld algemeen principe vormt geen beletsel voor de toepassing van arbeids-, loon- en tewerkstellingsvoorwaarden van het land van herkomst voor zover die voorwaarden gunstiger zijn voor de gedetacheerde werknemer.
Voorbeeld: kortere arbeidsduur of hoger loon op grond van het arbeidsrecht van het land van herkomst (uitzendland) in vergelijking met de Belgische arbeidsvoorwaarden: deze arbeidsvoorwaarden zijn gunstiger voor de gedetacheerde werknemer en blijven bijgevolg (uitzonderlijk) van toepassing.
Gemotiveerde kennisgeving indien de daadwerkelijke duur van de detachering twaalf maanden overschrijdt (van toepassing vanaf 30 juli 2020)
Zoals hierboven reeds toegelicht (zie ‘II. Bijzondere regeling van toepassing vanaf 30 juli 2020 wanneer de detachering twaalf maanden overschrijdt’) moet de werkgever, wanneer de detachering langer duurt dan twaalf maanden, in principe, vanaf 30 juli 2020 bijkomende arbeids-, loon- en tewerkstellingsvoorwaarden toepassen.
De wet voorziet evenwel in een tijdelijke uitzondering op deze verplichting om bijkomende arbeidsvoorwaarden toe te passen. Zo kan de werkgever door middel van een gemotiveerde kennisgeving een uitzondering van deze bijkomende arbeidsvoorwaarden bekomen voor een bijkomende periode van zes maanden. Deze periode zal steeds van start gaan de eerste dag van de dertiende maand van de detachering.
Gedurende deze bijkomende periode van zes maanden moet de werkgever, die een gemotiveerde kennisgeving verstrekt heeft, de Belgische arbeidsvoorwaarden, die reeds van toepassing waren op basis van de algemene regeling (zie hierboven ‘I. de algemene regeling’) verder blijven toepassen.
Om gebruik te kunnen maken van deze uitzondering moet de werkgever een gemotiveerde kennisgeving vertrekken aan de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg.
De gemotiveerde kennisgeving moet -al naargelang het geval- binnen de volgende termijnen worden verstrekt:
- Voor het einde van de twaalfde maand van de tewerkstelling van de gedetacheerde werknemer
- Op 30 juli 2020 in het geval dat de detachering op die datum reeds langer duurt dan twaalf maanden, maar nog geen achttien maanden
In deze tweede hypothese zal de betrokken werkgever in elk geval slechts gebruik kunnen maken van de tijdelijke uitzondering vanaf het moment van de gemotiveerde kennisgeving tot wanneer de detachering achttien maanden heeft bereikt.
Voor meer informatie met betrekking tot de gemotiveerde kennisgeving, kan u de volgende pagina raadplegen.
- Richtlijn 96/71/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 1996 betreffende de terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het verrichten van diensten
- Richtlijn 2014/67/EU van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 214 inzake de handhaving van Richtlijn 96/71/EG betreffende de terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het verrichten van diensten
- Richtlijn (EU) 2018/957 van het Europees Parlement en de Raad van 28 juni 2018 tot wijziging van Richtlijn 96/71/EG betreffende de terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het verrichten van diensten
- Wet van 5 maart 2002 betreffende de arbeids-, loon- en tewerkstellingsvoorwaarden in geval van detachering van werknemers in België en de naleving ervan
- Koninklijk besluit van 1 april 2007 houdende diverse uitvoeringsmaatregelen betreffende de detachering van werknemers in België