Is het nodig de risicoanalyse te herzien in geval van telewerk?
Ja. De welzijnsreglementering vereist dat er een risicoanalyse van de werkpost wordt uitgevoerd.
Wanneer besloten wordt om binnen het bedrijf over te gaan op telewerken, is het dan ook noodzakelijk om een risicoanalyse uit te voeren waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke risico's die aan telewerk verbonden zijn. Als de omstandigheden veranderen en gevolgen hebben voor de psychosociale risico's op het werk, bijvoorbeeld als gevolg van telewerk omwille van de covid-crisis, moet de risicoanalyse worden geactualiseerd, zelfs in bedrijven die voordien al regelmatig gebruik maakten van telewerk.
Volgens de artikelen I.2-4 en I.2-5 van de Codex moet de werkgever bij het opmaken van de risicoanalyse op basis waarvan preventiemaatregelen worden voorgesteld, namelijk rekening houden met de aard van de activiteiten en de specifieke risico's die aan deze activiteiten verbonden zijn. Indien in een bedrijf voor telewerk wordt gekozen (of indien telewerk verplicht wordt opgelegd door de wetgever), is de werkgever verplicht een risicoanalyse te maken van de specifieke risico's die verbonden zijn aan het tele(thuis)werk.
Deze risicoanalyse wordt uitgevoerd in samenwerking met de preventiediensten, en houdt met name rekening met:
- de psychosociale risico's (isolatie van de telewerker, uitsluitend elektronisch contact, stress, demotivatie, vervaging tussen privé- en beroepsleven, enz.);
- ergonomie en gezondheid (inrichting van de (beeldscherm)werkpost, langdurig (en zelfs bijna uitsluitend) beeldschermwerk met gevolgen voor de ogen, rugpijn, zittende levensstijl, enz.);
- arbeidsveiligheid, enz.
Op basis daarvan kunnen dan passende preventiemaatregelen worden genomen.
Ook cao nr. 149 benadrukt in artikel 12 deze verplichting, namelijk dat de informatie, richtlijnen en preventiemaatregelen gebaseerd zijn op een multidisciplinaire risicoanalyse, die ook rekening moet houden met de psychosociale dimensie en met de gezondheidsaspecten die eigen zijn aan telewerk, met inbegrip van de mogelijkheid van (in)formele psychosociale interventie, inclusief de mogelijkheid tot spontane raadpleging van de arbeidsarts (die tijdens de pandemieperiode eventueel via teleconsultatie zou kunnen plaatsvinden).
Bovendien wordt in artikel 10, tweede lid van cao nr. 85, evenals in artikel 14 van cao nr. 149 uitdrukkelijk bepaald dat de werknemers op passende wijze moeten kunnen communiceren met degenen die bij het welzijn op het werk betrokken zijn (werknemersvertegenwoordigers in het comité, leidinggevenden, preventieadviseurs, vertrouwenspersonen, enz.). Daarom moeten zij gemakkelijk toegang hebben tot deze informatie en tot de contactgegevens van deze personen, zodat zij hen indien nodig zonder tussenkomst van de leidinggevende kunnen raadplegen (b.v. via een bericht op het intranet).
Dit geldt in de eerste plaats voor beeldschermwerkposten, waarvoor ten minste om de vijf jaar een risicoanalyse moet worden uitgevoerd om de risico's voor het welzijn van de werknemers ten gevolge van beeldschermwerk te beoordelen, met name inzake de eventuele risico’s voor het gezichtsvermogen en de problemen van lichamelijke en geestelijke belasting, zowel op het niveau van elke groep van beeldschermwerkposten als op het niveau van het individu (art. VIII.2-3, §1, 1° van de codex). In het geval van telewerk bevindt de beeldschermwerkpost zich in de privéwoning van de werknemer.
Waar kan ik de nodige informatie vinden? Zie de tips en tricks om het telewerkbeleid uit te werken of te verbeteren, onder het thema Coronavirus > Telewerk : vragen-antwoorden en praktische aanbevelingen.