Welzijn op het werk

Op deze pagina

    Definitie

    Welzijn op het werk definieert men als het geheel van factoren met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden waarin het werk wordt uitgevoerd:

    • veiligheid op het werk
    • bescherming van de gezondheid van de werknemer
    • psychosociale aspecten van het werk
    • ergonomie
    • arbeidshygiëne
    • verfraaiing van de werkplaatsen. 

    De welzijnswet en de codex over het welzijn op het werk

    De wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, ook de "welzijnswet" genoemd, is de basiswet op het vlak van de veiligheid en de gezondheid op het werk. Deze wet schept namelijk een kader op basis waarvan uitvoeringsbesluiten worden genomen.

    Het merendeel van deze uitvoeringsbesluiten werd gecodificeerd in de codex over het welzijn op het werk.

    De codex is opgebouwd volgens een filosofie die vernieuwend is ten opzichte van deze waarvan uitgegaan werd in het Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming (ARAB), de vroegere codificatie van voorschriften inzake arbeidsveiligheid en -gezondheid. Daar waar in de huidige welzijnsreglementering uitgegaan wordt van doelvoorschriften, bevat het ARAB voornamelijk gedetailleerde middelenvoorschriften. De welzijnswet en de codex houden dus minder uitvoerig omschreven technische voorschriften in. Er wordt gewerkt volgens een lossere structuur met voornamelijk rechtsnormen waaraan de werkgever op zijn eigen manier concrete invulling kan geven.

    Het ARAB is reeds grotendeels uitgehold en zal binnen afzienbare tijd helemaal verdwijnen doordat ook de resterende bepalingen uit het ARAB zullen worden overgeheveld naar de codex of, wanneer dat niet mogelijk is, worden opgeheven.

    Meer informatie

    Adviezen van de Hoge Raad voor preventie en bescherming op het werk

    Belgisch nationaal profiel voor veiligheid en gezondheid op het werk

    Het Belgisch nationaal profiel voor veiligheid en gezondheid op het werk werd door België uitgewerkt volgens de Aanbeveling nr. 197 betreffende het promotioneel kader voor veiligheid en gezondheid op het werk van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO).

    Volgens het Internationale Arbeidsbureau (IAB) heeft het nationaal profiel voor veiligheid en gezondheid op het werk (VGW) als doel informatie en gegevens te bezorgen voor een inventaris van de situatie betreffende VGW in een land. Het profiel is bestemd om als referentiedocument te dienen voor de uitwerking van toekomstige actieplannen van de publieke overheden, van werkgevers- en werknemersorganisaties betreffende VGW in het land.

    Het profiel heeft als doel informatie te verschaffen over veiligheid en gezondheid op het werk, zowel met betrekking tot de wetgeving, het herzien van het beleid betreffende VGW, de infrastructuur, de samenwerkingsstructuren, de activiteiten van de verschillende betrokken partners, de menselijke hulpbronnen, de belanghebbenden, de statistieken en indicatoren, de demografie, de problemen en uitdagingen betreffende de behoeften voor de toekomstige ontwikkeling van de Belgische VGW.

    Het is de bedoeling dat alle belangrijke stakeholders in deze materie bij de verdere ontwikkeling van het nationaal profiel betrokken worden en daarom de mogelijkheid krijgen om wijzigingen en aanvullingen voor te stellen zodat dit profiel actueel blijft en tenminste eenmaal per jaar wordt geactualiseerd.

    Het basisdocument werd herzien na overleg met de sociale partners binnen de Nationale Arbeidsraad: advies nr. 1.917 van de zitting van 25 november 2014 (PDF).

    Het document is beschikbaar op de website van de IAO: Belgisch nationaal profiel voor veiligheid en gezondheid op het werk.

    Het nationaal actieplan ter verbetering van het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk 2022-2027

    Het nationaal actieplan ter verbetering van het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk is de vertaling naar het Belgische niveau van het Europees strategisch kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2021-2027. De tekst van deze mededeling is gepubliceerd op de Eur-LEX website van de Europese Unie: Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's inzake een strategisch EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2021-2027.

    Het nationaal actieplan houdt ten volle rekening met de gezamenlijke prioriteitennota van de sociale partners van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. Dankzij de integratie van deze prioriteitennota wordt dit plan sterk gedragen door alle betrokken partijen.

    Dit plan dat de doelstellingen omschrijft die in de komende jaren dienen bereikt te worden op het vlak van welzijn op het werk heeft een evolutief karakter. Het zal jaarlijks besproken worden met de sociale partners van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. Dit laat toe om het nationaal actieplan bij te sturen, zodat er rekening kan gehouden worden met nieuwe uitdagingen en onvoorziene omstandigheden.

    Dit nationaal actieplan besteedt ruime aandacht aan de preventie van psychosociale risico’s en skelet- en spieraandoeningen en aan de preventie van de blootstelling van werknemers aan gevaarlijke chemische agentia. Het benadrukt de noodzaak van een ‘vision zero’ aanpak van arbeidsongevallen. Het heeft ook een uitdrukkelijke aandacht voor kwetsbare groepen onder de werknemers, zoals de dienstboden en wil de re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers bevorderen. Daarenboven is er aandacht voor de wijzigingen die zich voordoen op het vlak van de arbeidsorganisatie, zoals deze zich onder meer uiten via het telewerk.

    Dit actieplan wil eveneens de actoren die in de onderneming actief zijn op het vlak van het beleid inzake welzijn op het werk ondersteunen en de werking van de preventiediensten en het sociaal overleg optimaliseren.

    Tenslotte wordt er via het project datamining van beroepsrisico’s voor duurzaam werk ingezet op het beter toegankelijk maken van de blootstellingsgegevens en wordt er ook gestreefd naar een kwalitatieve regelgeving en een goed werkende arbeidsinspectie. Er zal samengewerkt worden met alle stakeholders die betrokken zijn bij het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk. Dit betekent onder meer ook dat er gezocht wordt naar synergie met de domeinen die behoren tot de bevoegdheid van andere federale ministers, de deelstaten en de Europese en internationale instellingen.

    Meer informatie

    Evenementen

    De opleidingen en activiteiten, georganiseerd door de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg en andere organisaties actief in het domein van het welzijn op het werk, worden aangekondigd op de evenementenwebsite van de FOD Werkgelegenheid. 

    Meer toelichtingen

    Meer toelichting over de verschillende onderwerpen van het welzijn op het werk vindt u in de webpagina's van de verschillende thema’s. U vindt er ook de bijhorende regelgeving en nuttige documentatie.

    Zie ook de website BeSWIC (Belgian Safe Work Information Centre) van het Belgisch Kenniscentrum over het welzijn op het werk: http://www.beswic.be.