Basiseisen

Titel 1 inzake basiseisen betreffende arbeidsplaatsen van boek III van de codex over het welzijn op het werk verzamelt de algemene regels van toepassing op arbeidsplaatsen.

Deze titel is, wanneer meer specifieke regels ontbreken, ook van toepassing op specifieke situaties opgenomen in andere wetgeving.

Wordt als "arbeidsplaats" beschouwd: elke plaats die bestemd is als locatie voor werkplekken in gebouwen van de onderneming of inrichting, met inbegrip van elke andere plaats op het terrein van de onderneming of inrichting waartoe de werknemer in het kader van de uitvoering van zijn werk toegang heeft.

Er worden vijf aspecten van arbeidsplaatsen geregeld: hun uitrusting, hun verlichting, hun luchtverversing, hun temperatuur en de sociale voorzieningen.

Voor elk van deze aspecten stelt de regelgeving algemeen de doelstellingen vast die de werkgever moet bereiken, terwijl hij de middelen om ze te bereiken vrij kan kiezen. 

Uitrusting van de arbeidsplaatsen  

Voorschriften zijn vastgelegd op niveau van:

• de elektrische installatie;
• minimale afmetingen van lokalen en werkruimten;
• schoonmaak en onderhoud;
• vloeren;
• wanden;
• trappen, gaanderijen en platformen;
• toegang tot daken;
• ramen;
• deuren en poorten;
• wegen;
• roltrappen;
• laadkaaien;
• het risico op vallen van personen of voorwerpen.

Een beknopt overzicht vindt u in de fiche “elektrische installaties (PDF, 17.7 KB)” en de fiche “uitrusting van de arbeidsplaatsen (PDF, 187.53 KB)”.

Verlichting  

Indien de werkgever voldoet aan de normen NBN-EN 124 64-1 en NBN-EN 124 64-2, is hij verondersteld in regel te zijn inzake verlichting. Hij heeft de vrije keuze van middelen om dit te bereiken.

Een beknopt overzicht vindt u in de fiche “verlichting (PDF, 152.02 KB)”.

Wanneer de werkgever die normen niet wenst toe te passen, moet de verlichting tenminste beantwoorden aan de voorwaarden van bijlage III.1-2 van de codex.

Luchtverversing  

De werkgever moet ervoor zorgen dat de werknemers in de werklokalen over een goede binnenluchtkwaliteit beschikken. Hij is ertoe gehouden een risicoanalyse uit te voeren waarbij met verschillende verontreinigingsbronnen moet rekening gehouden worden.

Specifieke regels zijn van toepassing in het geval van luchtverversingsinstallaties van het type airconditioning of mechanische ventilatie.

Een beknopt overzicht vindt u in de fiche “luchtverversing (PDF, 222.51 KB)".

Aanbevelingen voor de praktische toepassing van de algemene principes vindt u in de Praktijkrichtlijn “Binnenluchtkwaliteit in werklokalen” (PDF, 1.15 MB).

Temperatuur  

De werkgever moet ervoor zorgen dat de arbeidsplaatsen waar werkposten zijn ingericht voldoende thermisch geïsoleerd zijn, en dat de temperatuur afgestemd is op het menselijk organisme (zie artikel V.1-1, §1 van de codex).

Een beknopt overzicht vindt u in de fiche “temperatuur (PDF, 112.43 KB)”.

Sociale voorzieningen  

De werkgever moet, in voorkomend geval, de werknemers de volgende sociale voorzieningen ter beschikking stellen:

1. sanitaire voorzieningen, met inbegrip van kleedkamers, wastafels, douches en toiletten;
2. een refter (behalve bij akkoord van het CPBW om er geen in te richten);
3. een rustlokaal (te voorzien indien een risicoanalyse de noodzaak ervan doet blijken);
4. een lokaal voor zwangere werkneemsters en werkneemsters die borstvoeding geven (zie CAO 80 voor meer informatie);
5. dranken (toegang tot drinkwater of een andere drank, afhankelijk van de aard van het werk en de aard van de risico’s).

De sociale voorzieningen en de lokalen waarin ze zich bevinden moeten beantwoorden aan de minimumvoorschriften opgenomen in bijlage III.1-1 van de codex.

Een beknopt overzicht vindt u in de fiches “kleedkamers (PDF, 65.84 KB)”, “wastafels (PDF, 70.85 KB)”, “douches (PDF, 62.91 KB)”, “toiletten (PDF, 128.95 KB)”, “refters (PDF, 65.56 KB)” en “rustlokalen”.

Adviezen van de Hoge Raad voor preventie en bescherming op het werk

• Advies nr. 221 van 22 februari 2019 over het ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van de codex over het welzijn op het werk inzake de binnenluchtkwaliteit in werklokalen (PDF, 185.16 KB)
• Advies nr. 181 van 12 december 2014 betreffende het ontwerp van Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 10 oktober 2012 tot vaststelling van de algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden (verlichting en luchtverversing) (PDF, 32.1 KB)
• Advies nr. 156 van 29 oktober 2010 met betrekking tot het ontwerp van koninklijk besluit tot vaststelling van de algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden (PDF, 45.09 KB)