Betrokken hoofdelijk aansprakelijken en procedure in geval van activiteiten die niet behoren tot de bouwsector (algemene regeling)

Hoofdelijk aansprakelijken

Ingeval van activiteiten die niet behoren tot de bouwsector, zijn de opdrachtgever, de aannemer of de onderaannemer die door een schriftelijke kennisgeving geïnformeerd worden door de arbeidsinspectie dat hun aannemer of een onderaannemer die, naargelang het geval, rechtstreeks of onrechtstreeks tussenkomt na hen, zijn verplichting ernstig verzuimt om binnen de termijnen aan hun werknemers het loon te betalen waarop dezen recht hebben, hoofdelijk verplicht om over te gaan tot de betaling van het loon aan de werknemers van de aannemer of van de onderaannemer die bedoeld worden door de kennisgeving (anders gezegd de in gebreke blijvende werkgever), wanneer zij ertoe aangemaand zijn bij aangetekende brief (zie hierna).

Op basis van haar appreciatiebevoegdheid bepaalt de arbeidsinspectie welke hoofdelijk aansprakelijken ze schriftelijk informeert.

De hoofdelijk aansprakelijken zijn solidair aansprakelijk gedurende een periode die bepaald wordt door de arbeidsinspectie in haar kennisgeving.

Dergelijke periode vangt aan na het verstrijken van een termijn van 14 werkdagen na de kennisgeving van de arbeidsinspectie en kan niet langer zijn dan één jaar.

De algemene regeling is evenwel niet van toepassing op de opdrachtgever-natuurlijke persoon die de bedoelde activiteiten uitsluitend voor privédoeleinden laat uitvoeren (bv. particulier die zijn woning laat bouwen).

Procedure (aanmaningen)

Er zijn twee types van aanmaning mogelijk  : de ene verstuurd door de werknemer, de andere verstuurd door de arbeidsinspectie.

Aanmaning door de werknemer

1. Wanneer de hoofdelijk aansprakelijke rechtstreeks werd aangemaand door één van de betrokken werknemers, heeft de hoofdelijke aansprakelijkheid betrekking op het nog niet betaald gedeelte van het verschuldigd loon (opeisbaar geworden tijdens de periode van hoofdelijke aansprakelijkheid) door de werkgever (aannemer of onderaannemer betrokken door de kennisgeving). 
   
   Het precies bedrag van het loon waarop de hoofdelijke aansprakelijkheid van toepassing is, hangt dus af van hetgeen de aanmaning bepaalt.
    
2. De hoofdelijk aansprakelijke kan evenwel het bedrag van het loon beperken waarvan hij schuldenaar is, tot de prestaties die in zijn voordeel werden verricht.  

• De hoofdelijk aansprakelijke heeft de mogelijkheid om te bewijzen dat de arbeidstijd die de betrokken werknemer heeft besteed in het kader van de activiteiten die deze hoofdelijk aansprakelijke laat uitvoeren, hetzij rechtstreeks, hetzij door middel van aannemers of intermediaire onderaannemers, beperkt is tot een wel bepaald aantal uren.
  
  In dergelijk geval heeft de hoofdelijke aansprakelijkheid enkel betrekking op het niet betaald gedeelte van het verschuldigd loon (opeisbaar geworden tijdens de periode van hoofdelijke aansprakelijkheid) dat overeenstemt met de voormelde prestaties. 
• De eventuele hoofdelijk aansprakelijke zal het bovendien en a fortiori niet zijn wanneer hij bewijst dat de betrokken werknemer geen enkele prestatie geleverd heeft in het kader van de activiteiten die deze hoofdelijk aansprakelijke heeft laten verrichten.

Aanmaning door de inspectie

1. Wanneer de hoofdelijk aansprakelijke door de inspectie aangemaand wordt, heeft de hoofdelijke aansprakelijkheid enkel betrekking op het niet betaald gedeelte van het verschuldigd loon (opeisbaar geworden tijdens de periode van hoofdelijke aansprakelijkheid) dat overeenstemt met de geleverde prestaties in het kader van de activiteiten die deze hoofdelijk aansprakelijke laat uitvoeren, hetzij rechtstreeks, hetzij door middel van aannemers of intermediaire onderaannemers. Het precies bedrag van het loon waarop de hoofdelijke aansprakelijkheid van toepassing is, hangt dus af van hetgeen de aanmaning bepaalt. 
    
2. Wanneer niet kan bepaald worden welke prestaties geleverd werden door de betrokken werknemers in het kader van de werken die deze hoofdelijk aansprakelijke laat uitvoeren, hetzij rechtstreeks, hetzij door middel van aannemers of intermediaire onderaannemers, heeft de hoofdelijke aansprakelijkheid dan toch betrekking op de betaling aan elke betrokken werknemer die voorkomt op een lijst die werd toegezonden door de arbeidsinspectie tegelijkertijd met de aanmaning, van een percentage van het bij koninklijk besluit vastgesteld minimumloon.                                         

Dit percentage stemt overeen met het gedeelte dat de activiteiten vertegenwoordigt, uitgevoerd door de betrokken werkgever in het kader van de markt die de hoofdelijk aansprakelijke laat realiseren, hetzij rechtstreeks, hetzij door middel van aannemers of intermediaire onderaannemers., in de omzet van de betrokken werkgever, gedurende een referteperiode vastgesteld bij koninklijk besluit.       

Schema

Voor een schematisch overzicht van de potentieel hoofdelijk aansprakelijke personen, op basis van de algemene regeling, in geval van activiteiten die niet behoren tot de bouwsector, kan worden verwezen naar het schema (PDF, 91.12 KB).

Aanplakkingsverplichting

De opdrachtgever, de aannemer of de onderaannemer (hoofdelijk aansprakelijken) aan wie de kennisgeving door de arbeidsinspectie werd verzonden, moet een afschrift van de ontvangen kennisgeving aanplakken op elke plaats waar de activiteiten worden uitgevoerd door de werknemers van de door deze kennisgeving betrokken werkgever.

De door de kennisgeving betrokken aannemer of onderaannemer (de werkgever heeft zijn verplichting ernstig verzuimd om binnen de termijnen aan zijn werknemers het loon te betalen waarop dezen recht hebben) ontvangt van de arbeidsinspectie eveneens een afschrift van dezelfde kennisgeving en moet deze aanplakken op elke plaats waar hij zijn werknemers tewerkstelt.