Opleidingsplannen

Toepassingsgebied van de maatregel

Om de opleiding van werknemers te ondersteunen verplicht de wet van 3 oktober 2022 houdende diverse arbeidsbepalingen werkgevers die 20 of meer werknemers in dienst hebben om opleidingsplannen op te stellen.

Voorlopig zijn werkgevers met minder dan 20 werknemers vrijgesteld van deze verplichting.

Procedure

De werkgever moet, na overleg op bedrijfsniveau, de inhoud van het opleidingsplan vaststellen.

De inhoud van het plan wordt eenmaal per kalenderjaar vastgesteld.

Het plan wordt voor een minimumduurtijd van één jaar gesloten.

Gelet op de in de wet vastgestelde termijnen moet het ontwerp van het opleidingsplan in het eerste kwartaal van het jaar en in ieder geval uiterlijk begin maart van het betrokken jaar worden meegedeeld.

Het ontwerp wordt door de werkgever voor advies naar de ondernemingsraad gestuurd.
Als er in de onderneming geen ondernemingsraad is, wordt het ontwerp van het opleidingsplan meegedeeld aan de vakbondsafvaardiging of, als er geen afvaardiging is, rechtstreeks aan de werknemers.

De ondernemingsraad (of de vakbondsafvaardiging) brengt uiterlijk op 15 maart een advies uit.

Nadat het overleg heeft plaatsgevonden en de adviezen zijn meegedeeld, moet de inhoud van het opleidingsplan uiterlijk op 31 maart van het jaar worden vastgesteld.

Welke opleidingen moeten in het opleidingsplan opgenomen worden?

De werkgever bepaalt zelf welke opleidingen er worden opgenomen in het opleidingsplan.

Het plan moet echter ten minste zowel formele als informele opleidingen bevatten en toelichten op welke wijze deze opleidingen bijdragen tot de algemene opleidingsinspanning die op sectoraal niveau is vastgesteld.

Formele en informele opleidingen moeten beantwoorden aan de definitie van de Nationale Bank van België.

Een toelichting over deze begrippen is terug te vinden in de Toelichtingsnota met betrekking tot de opleidingsactiviteiten.

Het plan moet ook opleidingen voorzien om het tekort aan kandidaten voor de knelpuntberoepen in de sector waartoe de werkgever behoort, aan te pakken.

In de opleidingsplannen moet ook rekening worden gehouden met de genderdimensie.

Voor wie zijn de opleidingen bestemd?

De opleidingsplannen zijn van toepassing op alle werknemers van de onderneming.

De wet vereist echter dat de werkgever bijzondere aandacht besteedt aan mensen die behoren tot de risicogroepen en die ten minste 50 jaar oud zijn.

Meer informatie over risicogroepen is terug te vinden op de pagina Risicogroepen onder het thema Sociaal overleg.  

De werkgever moet in het opleidingsaanbod ook rekening houden met werknemers van buitenlandse afkomst en werknemers met een handicap.

Onder welke vorm moet het opleidingsplan opgesteld worden?

De werkgever bepaalt vrij de vorm van het opleidingsplan. Er is geen verplicht model.

De sociale partners kunnen evenwel bij een door de Koning verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomst de minimumvoorwaarden vaststellen waaraan een opleidingsplan moet voldoen voor de werkgevers die onder het toepassingsgebied van die overeenkomst vallen.

De collectieve arbeidsovereenkomsten kunnen opgezocht worden op de pagina CAO Zoeken. 

Voor de opleidingsplannen die tegen eind 2023 neergelegd moeten worden, beschikken de sociale partners tot 30 november 2022 om dergelijke collectieve arbeidsovereenkomst te sluiten.

Vanaf 2024 wordt deze datum op 30 september vastgelegd.

Het bewaren van de opleidingsplannen en sancties in het geval van niet naleving van de regelgeving

Het opleidingsplan wordt binnen de onderneming bewaard. De werknemers en hun vertegenwoordigers kunnen op eenvoudig verzoek toegang krijgen tot het opleidingsplan.

Momenteel is er geen sanctie voorzien wanneer deze formaliteit niet wordt nageleefd.

Als de plannen niet worden opgesteld, kan dit het onderwerp uitmaken van sociaal overleg binnen de onderneming. Een strafbepaling kan in de toekomst voorzien worden.

Als de sociale partners in een door de Koning algemene verbindend collectie arbeidsovereenkomst een model van opleidingsplan en voorwaarden in verband met opleidingsplannen op het sectoraal niveau vastgelegd hebben, is de werkgever verplicht deze voorwaarden na te leven.

Inwerkingtreding van deze verplichting

Deze regelgeving is van toepassing sinds 1 september 2022.

Echter, de eerste opleidingsplannen moeten gedurende het eerste trimester van 2023 opgesteld worden om vanaf 1 april 2023 van toepassing te zijn.

Bijkomende verplichtingen

De regelgeving voorziet dat de werkgever binnen de maand na de inwerkingtreding van het opleidingsplan op elektronische wijze een afschrift daarvan aan de door de Koning aangewezen ambtenaar zendt.

Echter, momenteel is de bevoegde ambtenaar nog niet aangeduid en zijn de nadere regels en voorwaarden nog niet vastgesteld.

In afwachting van deze regels wordt het opleidingsplan in de onderneming bewaard.