De handelsvertegenwoordiger - het commissieloon

Principe   

De handelsvertegenwoordiger kan uitsluitend of gedeeltelijk betaald worden in commissieloon.

Dit commissieloon is verschuldigd op elke order die door de werkgever werd aanvaard, zelfs indien deze verder niet wordt uitgevoerd (behoudens niet-uitvoering door de schuld van de handelsvertegenwoordiger).  

Elke order wordt bovendien geacht te zijn aanvaard door de werkgever behoudens weigering of voorbehoud dat door hem aan zijn handelsvertegenwoordiger schriftelijk wordt meegedeeld binnen een in de overeenkomst bepaalde termijn. Bij gebreke aan dergelijke bepaling in de overeenkomst, bedraagt de termijn om te weigeren een maand vanaf het doorgeven van de order. 

Specifieke situaties  

Indien de handelsvertegenwoordiger bepaald cliënteel of sectoren exclusief moet bezoeken, heeft hij tijdens de uitvoering van zijn overeenkomst recht op commissieloon voor de zaken die de werkgever, zelfs zonder de tussenkomst van de handelsvertegenwoordiger, met dat cliënteel of in die sector sluit. In dat geval spreekt men van « indirect commissieloon ».

De arbeidsovereenkomst moet de berekeningsbasis van het commissieloon bepalen. Werd er hierover niets bepaald in de overeenkomst, dan wordt het commissieloon berekend op de prijs die vermeld wordt op de bestelbons of in de orders die de werkgever aanvaardde ; bij gebreke daarvan op de prijscouranten, -tarieven of -schalen, en bij gebreke daarvan op de gemaakte prijs. 

De werkgever verstrekt maandelijks aan de handelsvertegenwoordiger de staat en de documenten betreffende het commissieloon dat voor de vorige maand verschuldigd is. Behoudens afwijkende contractuele bepalingen, moet het commissieloon worden betaald vijftien dagen na de afgifte van deze staat.

De arbeidsovereenkomst kan voorzien in een delcrederebeding. Dit is een specifieke clausule waardoor de handelsvertegenwoordiger verantwoordelijk wordt gesteld voor het onvermogen van de klant. Dit beding moet schriftelijk worden vastgesteld.

De aansprakelijkheid van de handelsvertegenwoordiger voor het onvermogen van de klant is in dit geval evenwel beperkt tot een som gelijk aan het commissieloon voor de onverhaalbare vorderingen ten laste van de klant, behoudens in geval van zware fout of bedrog (opzettelijke fout). 

Schorsing van de overeenkomst   

In geval van schorsing van de overeenkomst, heeft de handelsvertegenwoordiger recht op een bepaald commissieloon.  

Zo behoudt de handelsvertegenwoordiger zijn recht op commissieloon voor :

• de orders die hij heeft aangebracht vóór de schorsing, zelfs indien ze pas gedurende de periode van schorsing werden aanvaard; 

• de orders die door het cliënteel tijdens de schorsing werden doorgegeven, indien hij bewijst dat hij vóór de schorsing direct contact had met het cliënteel, wat gevolgd werd door feiten die geleid hebben tot de aanvaarding van de betreffende orders; 

• in geval van exclusiviteit voor bepaald cliënteel of sectoren, de zaken die worden afgesloten tijdens de schorsing, voor zover de order vóór de schorsing is doorgegeven (indirect commissieloon).

Los van de toekenning van deze specifieke commissielonen, heeft de handelsvertegenwoordiger die (geheel of gedeeltelijk) bij commissie betaald wordt, recht op een « verlies op commissielonen » gedurende sommige periodes waarin de uitvoering van de arbeidsovereenkomst werd geschorst : feestdagen, ziekte (onder dezelfde voorwaarden als een bediende), jaarlijkse vakantie.

In geval van feestdag, is het verlies op commissieloon gelijk aan het daggemiddelde van de effectief verdiende commissielonen tijdens het voorafgaande kalenderjaar, verminderd  met het eventuele verlies van commissielonen dat al werd ingevorderd voor de feestdagen tijdens dit zelfde jaar.

Indien de handelsvertegenwoordiger in de loop van een jaar in dienst is getreden, wordt het daggemiddelde berekend op de commissielonen die verdiend werden gedurende de maanden die de maand waarin de feestdag valt voorafgaan.

Het daggemiddelde wordt berekend door het maandgemiddelde te delen door 25 (gemiddeld aantal werkdagen in een zesdagenweek). In een vijfdagenweek, dient het gemiddelde dagloon met 20 % te worden verhoogd.

In geval van ziekte, is, indien de handelsvertegenwoordiger een gewaarborgd loon geniet het verlies op commissieloon gelijk aan het maandgemiddelde van de commissielonen die hij effectief verdiende gedurende de 12 maanden die de maand van berekening voorafgaan. 

Einde van de overeenkomst 

Bij het einde van de arbeidsovereenkomst moeten bepaalde commissielonen nog worden betaald aan de werknemer,  nà het einde van de arbeidsrelatie.

Zo heeft de handelsvertegenwoordiger recht op commissieloon voor:

• de orders die hij heeft aangebracht vóór het einde van de overeenkomst, zelfs indien ze pas na het einde van de overeenkomst werden aanvaard ;
• de orders die door het cliënteel werden aangebracht gedurende een periode van 3 maanden volgend op het einde van de overeenkomst, indien hij bewijst dat hij vóór het einde direct contact had met het cliënteel, wat gevolgd werd door feiten die geleid hebben tot de aanvaarding van de betreffende orders ;
• in geval van exclusiviteit voor bepaald cliënteel of sectoren, de zaken die worden afgesloten na het einde van de overeenkomst, voor zover de order tijdens de uitvoering van de overeenkomst is doorgegeven (indirect commissieloon).
• op de leveringen die binnen een periode van 6 maanden volgend op het einde van de overeenkomst werden gedaan,  indien de aanvaarde orders betrekking hebben op gespreide leveringen.

De handelsvertegenwoordiger kan ook recht hebben op een uitwinningsvergoeding.