Arbeidsovereenkomsten in België

Het regeerakkoord van 30 september 2020 bepaalde dat de verschillende contractvormen op onze arbeidsmarkt geëvalueerd zouden worden, hun plaats in het sociaaleconomische weefsel zou worden onderzocht, net als hun impact op inkomen en werkzekerheid.

In België worden arbeidsovereenkomsten voornamelijk geregeld door de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. De arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd is de norm, terwijl de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd een uitzondering is die gebruikt wordt voor tijdelijke behoeften. Andere specifieke vormen zijn uitzendwerk, dat bedrijven en werknemers flexibiliteit biedt, dienstencheques, die vooral gebruikt worden in de sector van huishoudelijke hulp, evenals flexbanen en seizoenscontracten die aangepast zijn aan specifieke behoeften in bepaalde sectoren zoals horeca en landbouw. Tot slot biedt de studentenovereenkomst een specifiek kader voor de tewerkstelling van werknemers met een studentenstatus, waardoor ze onder voordelige voorwaarden kunnen werken terwijl ze hun studies voortzetten.

Om de verschillende contractvormen te evalueren, maakt dit rapport gebruik van gegevens uit de Enquête naar de Arbeidskrachten (Statbel, Eurostat) en uit het Datawarehouse Arbeidsmarkt en Sociale Bescherming van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ).

Voor deze analyse werden drie soorten variabelen gebruikt om de populatie van werknemers met elk geselecteerd type contract vast te leggen. Ten eerste werden variabelen gebruikt om het socio-economische profiel (geslacht, opleidingsniveau, enz.) van werknemers met kortlopende contracten vast te stellen. Ten tweede werden variabelen die specifiek betrekking hebben op de contracten (loon, enz.) en de werkintensiteit (VTE, gewerkte uren, enz.) opgenomen. Ten slotte zijn er variabelen gebruikt die het mogelijk maken om twee jaar later de mobiliteit te volgen van werknemers die tijdens het referentiejaar in een specifiek systeem hebben gewerkt. Daarnaast bevat elk hoofdstuk een samenvatting van de ontwikkeling van belangrijke wetswijzigingen en een macro-economische analyse.