Literatuuroverzicht en onderzoeksvoorstellen
Hoofdthema
Is het rendabel om te investeren in het welzijn van de werknemers?
Subthema
- Is het mogelijk om, afgezien van de diagnose, realistische en efficiënte praktijken in te voeren om het welzijn van de werknemers te verbeteren?
- Houdt het welzijn van de werknemers, positief of negatief, verband met de organisatorische prestaties?
Dit literatuuroverzicht is bedoeld om operationele onderzoekshypotheses te formuleren en de mogelijke methodologische voorstellen te formuleren die een empirisch antwoord kunnen geven op onze onderzoeksvraag.
Timing
2007 – 2008
Opdrachtgever
Directie van het onderzoek over de verbetering van de arbeidsomstandigheden (DiOVA)
Onderzoeksteam
Nathalie Delobbe, professor
Raphaël Paré
Université catholique de Louvain, Louvain School of Management
Met de medewerking van:
Laurent Van Tolhuysen,
Pauline Berck en Florence Wattiaux.
Resultaten
Het concept welzijn op het werk
Kortom, hoewel deze twee verschillende tradities gebaseerd zijn op het concept van welzijn op het werk, heeft geen enkele stabiele en coherente maatstaf voor dit gegeven zich algemeen doen gelden. Er zijn eindeloos veel concrete toepassingen die in elkaar lijken over te vloeien, ongeacht de traditie waarop de publicaties gebaseerd zijn. We kunnen hooguit concluderen dat dit complexe begrip alleen vervat kan worden door een multidimensionale opvatting van welzijn.
De organisatorische antecedenten van welzijn op het werk
Eerste algemene onderzoekshypothese.
H1: De kenmerken van de werkomgeving en de managementpraktijken houden duidelijk verband met het welzijn op het werk van de werknemers, zowel voor het element professionele stress als voor het element tevredenheid en psychologisch welzijn op het werk.
H1a: De kenmerken van de werkomgeving en de managementpraktijken waargenomen door de werknemers staan duidelijk in correlatie met hun welzijn op het werk.
H1b: De kenmerken van de werkomgeving en de managementpraktijken gemeld door de bedrijfsdirectie en/of gemeten door objectieve indicatoren staan duidelijk in correlatie met het welzijn op het werk van de werknemers.
Relaties tussen welzijn op het werk en organisatorische prestaties
Bijgevolg verdienen twee hypotheses in de toekomst meer aandacht van de onderzoekers.
H2: Welzijn op het werk, zowel voor het element tevredenheid op het werk en psychologisch welzijn als voor het element professionele stress, heeft een invloed op de in-role en extra-role prestaties van het individu.
H3: De algemene welzijnsgraad van de werknemers, zowel voor het element tevredenheid op het werk en psychologisch welzijn als voor het element professionele stress, heeft een duidelijke invloed op de organisatorische prestaties.
Bijdrage van de managementpraktijken tot de organisatorische prestaties
H4: De HR-praktijken gemeld door de directie zijn duidelijk gecorreleerd met organisatorische prestatie-indicatoren.
H5: Welzijn op het werk en individuele prestaties zijn twee bemiddelende variabelen in de relatie tussen HR-praktijken en organisatorische prestaties.
Conclusie
Uit het literatuuroverzicht in dit rapport kunnen twee belangrijke lessen getrokken worden. Eerst, op basis van vele gedeeltelijke resultaten over de organisatorische antecedenten van welzijn op het werk, over de gevolgen van dit welzijn op de individuele prestaties en over de relatie tussen de managementpraktijken en de organisatorische prestaties kan de hypothese geformuleerd worden van een positief antwoord op onze centrale vraag:
Is welzijn op het werk een bemiddelende variabele in de relatie tussen HRM-praktijken, methodes van werkorganisatie en managementstijlen enerzijds en organisatorische prestaties anderzijds?
Echter, bij gebrek aan onderzoeken die tot op heden een overtuigend empirisch bewijs hebben geleverd om deze hypothese te staven, blijft het gerechtvaardigd om gepaste onderzoeksinstrumenten in te zetten om deze hypothese in haar geheel te testen.
Publicatie
Onderzoeksrapport:
Welzijn op het werk en prestaties van de organisatie, Literatuuroverzicht en onderzoeksvoorstellen (PDF, 460.52 KB), Nathalie Delobbe, professor Université catholique de Louvain, Louvain School of Management, januari 2009.
Met de medewerking van Laurent Van Tolhuysen, Pauline Berck en Florence Wattiaux.
Bijkomende inlichtingen
Indien u meer informatie wenst over dit onderzoek of de publicaties, neem dan contact op met de Directie van het Onderzoek over de Verbetering van de Arbeidsomstandigheden (DIOVA), E. Blerotstraat 1 - 1070 Brussel, alain.piette@werk.belgie.be.