De coronacrisis is amper achter de rug, of een volgende wereldcrisis is reeds in volle hevigheid losgebarsten, de oorlog in Oekraïne. De aaneenschakeling van grote wereldcrises maakt onze omgeving onvoorspelbaar, en kan een impact hebben op ons mentaal welzijn. De thematiek blijft dan ook een beleidsprioriteit, het federale actieplan Mentaal Welzijn op het Werk treedt in een hogere versnelling.
Begin 2021 hebben vice-eersteministers Frank Vandenbroucke, Pierre-Yves Dermagne en Petra De Sutter, en minister David Clarinval een speerpunt gemaakt van mentaal welzijn op het werk, met de lancering van een gezamenlijk federaal actieplan.
Sinds november 2021 loopt een nationale sensibiliseringscampagne op radio en online. Vandaag komt het plan op kruissnelheid met het steunen van concrete projecten voor werknemers, zelfstandigen en ambtenaren, en met de co-creatie van een beleidsactieplan met andere politieke niveaus, professionele en academische experts.
Gevolgen van crises voelbaar op de werkvloer
Ondanks het feit dat de coronapandemie onder controle lijkt, zijn de gevolgen ervan nog niet verdwenen. Op de werkplek zullen de gevolgen nog langer voelbaar zijn.
"Sommige werknemers hebben een evenwicht gevonden tijdens de gezondheidscrisis, na de lockdown en de verplichting van telewerk. Maar in het algemeen zien we dat er onder de werknemers veel psychologische vermoeidheid heerst en, wat mij betreft, een overgevoeligheid voor complexe of gespannen werksituaties. Werknemers reageren sneller, hun tolerantiedrempel is lager en hun mentale weerbaarheid is verzwakt", zegt Valérie Flohimont, vicerector voor Human Resources, Well-being and Safety at Work, UNamur.
“In heel wat organisaties constateren we een verdere stijging van de langdurige afwezigheid, én is er – in tegenstelling tot voor de coronacrisis – een stijging van korte, maar frequente afwezigheden. Hoewel het moeilijk te objectiveren is, is het aanvoelen dat er een groter gevoel van onwelbevinden op de werkvloer is, een gevoel van stagnatie en leegte. In ons land leidt dat nog niet tot een grote uitstroom van talenten in organisaties, maar het vergroot wel de war for talent; het vinden van de juiste mensen blijft moeilijk”, zegt professor dr. Elke Van Hoof van de Vrije Universiteit Brussel.
Brengt “het nieuwe normaal” soelaas?
De terugkeer naar het werk is voor sommigen een verademing, terwijl anderen zich zorgen maken over hoe het “nieuwe normaal” er nu zal uitzien.
“Telewerk is een hefboom voor flexibiliteit maar in de praktijk, keert de overgrote meerderheid van de bedrijven gewoon terug naar het ‘oude bekende’. Vlak na de pandemie is dit niet abnormaal omdat we allemaal snakken naar contact en samenwerking. We zullen de ‘nieuwe’ tendensen pas zien naar boven komen over minstens een jaar”, aldus Van Hoof.
"De ontwikkeling van een stapsgewijs terugkeerplan en de handhaving van basispreventiemaatregelen kunnen al geruststellend zijn. Als werknemer kan je je wenden tot preventieadviseurs of vertrouwenspersonen binnen de organisatie. Managers daarentegen kunnen naar hun werknemers luisteren en fora creëren voor de uitwisseling van ervaringen", adviseert Flohimont.
Permanente sensibilisering en informatie
Om het thema bespreekbaar te maken, en om mensen te helpen, werken verschillende federale overheidsdiensten samen aan de website www.ikvoelmegoedophetwerk.be. Je vindt er heel wat informatie onder meer over hoe je zelf aan de slag kan om je mentaal welzijn op het werk te boosten, bij wie je terecht kan wanneer je hulp zou wensen, in je eigen organisatie en daarbuiten. De website bevat ook een onderdeel specifiek gericht naar werkgevers, teamleaders, HR-specialisten, preventie-adviseurs en anderen die instaan voor het mentaal welzijn binnen hun organisatie.