28 april is de Werelddag voor veiligheid en gezondheid op het werk. Het thema voor 2025 is: Een revolutie op het gebied van veiligheid en gezondheid: de rol van AI en digitalisering op het werk (in het Engels).
De Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) stelt een rapport (in het Engels) voor waarin wordt onderzocht hoe artificiële intelligentie (AI), digitalisering, robotica en automatisering de veiligheid en gezondheid op het werk op werkplekken over de hele wereld opnieuw definiëren.
Dit rapport laat zien hoe deze opkomende technologieën de gezondheid en het welzijn van werknemers verbeteren, maar het onderstreept tegelijkertijd de noodzaak van proactief beleid om nieuwe risico's aan te pakken.
Ter gelegenheid van de Werelddag voor veiligheid en gezondheid op het werk en de publicatie van het ILO-rapport bekijken we telewerk in België.
In 2024 hield de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer een enquête over telewerk in België. De enquête werd gehouden bij 4250 Belgische werknemers in de periode van augustus 2023 tot juli 2024. Deze enquête is onderdeel van een ruimere enquête over de woon-werkverplaatsingen, die in verschillende golven werd uitgevoerd om de verschillende seizoenen van het jaar te bestrijken en was specifiek gericht op Belgische werknemers. Het is de derde editie van een enquête die in 2022 werd gelanceerd.
Uit de enquête blijkt dat 31 % van de respondenten minstens één dag per week telewerkt.
Niet alle jobs lenen zich echter voor telewerken. In haar rapport stelt de IAO dat naar schatting 38,5% van de jobs in loondienst in de EU geschikt is voor telewerk.
Telewerken komt het meest voor onder hoogopgeleide werknemers, met name vrouwen, de stedelijke bevolking en werknemers in dienstensectoren zoals financiën, informatietechnologie en journalistiek (Eurofound 2022; WEF 2023).
Hoe beïnvloedt telewerk de veiligheid en gezondheid op het werk?
Een van de belangrijkste voordelen van telewerken is de flexibiliteit die het kan bieden. Deze flexibiliteit vermindert stress, is goed voor de mentale gezondheid en bevordert de ontwikkeling van competenties, creativiteit en een beter evenwicht tussen werk, gezin en sociale verplichtingen (IAO 2021).
Telewerken kan echter een aanzienlijke impact hebben op het welzijn op het werk. De potentiële risico's van telewerken en online werken zijn:
- Risico’s op het vlak van werkomgeving en veiligheid
- Ergonomische risico's
- Risico’s voor de gezondheid van het oog
- Organisatorische en psychosociale risico's
- Hoger werktempo en hogere werkbelasting
- Verlies van controle over het werk en autonomie
- Sociaal isolement
- Slecht evenwicht tussen werk en privéleven
Meer informatie over veilig en gezond telewerken
In haar rapport verwijst de IAO naar haar technische nota Gezond en veilig telewerken (in het Engels) die ze samen met de WHO heeft opgesteld. Deze nota geeft werkgevers, telewerkers en werknemersvertegenwoordigers technische informatie over de impact van telewerk op gezondheid, veiligheid en welzijn.
De FOD Werkgelegenheid biedt ook praktisch advies over het organiseren en uitvoeren van telewerk op een manier die de fysieke en mentale gezondheid en het sociale welzijn van de werknemers beschermt en bevordert. Op de website van BeSWIC vindt u tools en praktisch advies in het thema Telewerk.
De regelgeving over telewerk vindt u op onze website in het thema Welzijn op het werk.