Sociale verkiezingen: op naar editie 2020!
De sociale verkiezingen zijn het hoogtepunt van de democratie op de werkvloer. Ter gelegenheid van deze vierjaarlijkse verkiezing, kiezen werknemers wie hen mag vertegenwoordigen in de belangrijkste overlegorganen binnen de onderneming. De verkozen kandidaten zullen zetelen in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) of/en de Ondernemingsraad (OR). Een verkiezing voor het CPBW dient zich aan wanneer er in een bepaalde referteperiode voorafgaand aan de verkiezingsperiode gemiddeld 50 of meer werknemers tewerkgesteld zijn. Vanaf gemiddeld 100 werknemers moet een onderneming de verkiezing van een OR organiseren. In deze overlegorganen zetelen hoogstens evenveel werkgeversvertegenwoordigers (aangesteld door de werkgever) als werknemersvertegenwoordigers.
Miljoenen werknemers betrokken
De sociale verkiezingen 2020 moeten plaatsvinden tussen 11 en 24 mei. Het gaat over één verkiezingsdag voor de bedrijven, maar aan deze eigenlijke verkiezing gaat heel wat vooraf. De wet voorziet in een strikte voorafgaande procedure van 150 dagen, tijdens de welke er beslissingen moeten worden genomen en begrippen worden afgebakend zodat duidelijk is welke spelers er zijn en wat hun rol is. Met het oog op de sociale verkiezingen 2020, nam deze voorafgaande procedure een aanvang in december 2019. Er werden 7129 dossiers voor het CPBW opgestart, goed voor 1.956.452 betrokken werknemers. 3974 dossiers werden opgestart voor de verkiezing van een OR, waarbij 1.722.779 werknemers betrokken zijn. Dit zijn 428 dossiers meer in vergelijking met de sociale verkiezingen 2016.
Een weldoordachte procedure
Bij de verkiezingsprocedure zijn verschillende spelers betrokken. De representatieve werknemersorganisaties dragen de kandidaat-werknemersafgevaardigden voor, en de FOD Werkgelegenheid dient op basis van de verkiezingsresultaten statistieken op te maken die van belang zijn in andere domeinen (samenstelling PC, benoeming rechters in sociale zaken…). De onderneming moet dan ook op vastgelegde tijdstippen in de procedure de wettelijk voorgeschreven informatie communiceren aan haar werknemers, de representatieve werknemersorganisaties en de FOD Werkgelegenheid. Hiervoor werd in samenwerking tussen de Cel Inspraakorganen en de stafdienst ICT een webapplicatie ontworpen binnen de FOD Werkgelegenheid zelf, waarin alle wettelijk verplichte administratie opgeladen en gegenereerd kan worden en die zo ook dient als analyse-instrument voor de medewerkers van de Cel Inspraakorganen.
Een gespecialiseerd team
Het team sociale verkiezingen binnen de FOD, maakt deel uit van de Algemene Directie Individuele Arbeidsbetrekkingen, Afdeling Inspraakorganen en Arbeidsgerechten, Cel Inspraakorganen. Deze cel bestaat uit 5 vaste medewerkers, onder leiding van een adviseur. Teneinde de meer dan 10.000 verkiezingsdossiers te kunnen beheren, wordt het team elke 4 jaar versterkt met twee tijdelijk aangeworven medewerkers, in de aanloop naar en tijdens het verkiezingsjaar. Dit team staat binnen de FOD immers in voor de praktische en juridische begeleiding van de sociale verkiezingen. Op basis van de evaluatie van de voorbije verkiezingseditie, wordt elke 4 jaar de wetgeving aangepast, in uitvoering van een advies van de sociale partners binnen de Nationale Arbeidsraad. Ook op organisatorisch vlak wordt er een evaluatie doorgevoerd, die leidt tot de verdere ontwikkeling van de eerdergenoemde webapplicatie. Verder staat het team sociale verkiezingen ter beschikking door middel van een contactcenter dat telefonisch en via mail zeer ruim bereikbaar is. Vooral tijdens de daadwerkelijke verkiezingsprocedure, opgestart in december 2019, werd en wordt door werkgevers, sociale partners en sociale secretariaten massaal beroep gedaan op de hulp van het team. De hulplijn sociale verkiezingen biedt een luisterend oor voor alle praktische en juridische vragen en problemen die rijzen in het kader van de procedure sociale verkiezingen. Gezien de procedure enkele belangrijke deadlines inhoudt, werkt het contactcenter tijdens deze cruciale momenten met een permanentieregeling buiten de werkuren.
De opstart van de verkiezingsprocedure in december 2019 verliep alvast zeer vlot. Het team sociale verkiezingen kreeg positieve feedback van werkgevers en de sociale partners. De werkzaamheden worden verder gezet.