In 2020 werden drie onderzoeken, gefinancierd door de FOD Werkgelegenheid (Algemene Directie Humanisering van de Arbeid, DIOVAR), met succes afgerond. De thema's die werden aangekaart in deze drie onderzoeken tonen duidelijk de moeilijkheden maar eveneens de rijkdom en de diversiteit aan wanneer het gaat over arbeidsomstandigheden en welzijn op het werk.
Terugkeer naar het werk
Het eerste onderzoek had tot doel om de nieuwe wetgeving inzake terugkeer naar het werk te evalueren. Deze heeft een zeer grote impact op de ondernemingen, voor de sociale partners maar ook voor de werkbelasting van verschillende specialisten en voornamelijk de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer. De webpagina waarop dit rapport staat geeft cijfers (en het eventuele succesniveau) over de re-integratietrajecten weer. Een kwalitatief gedeelte en een juridisch gedeelte hebben tot aanbevelingen geleid. Zij zullen als basis dienen voor de volgende besprekingen van de werkgroep over de re-integratie van de Nationale Arbeidsraad (NAR). De resultaten van dit project werden eerst aan hen voorgesteld, voordat ze worden verspreid naar een ruimer publiek via conferenties (webinars).
Management en welzijn op het werk
Het tweede onderzoek betreft de impact van het management in de ondernemingen op het welzijn van de werknemers. Op basis van de literatuur hebben de onderzoekers 5 grote managementstijlen in kaart gebracht. Om tot deze 5 stijlen te komen is een analyse gemaakt van de combinatie van de dimensie ‘activiteit’ (geplande, georganiseerde en gecontroleerde arbeid...), de dimensie ‘personen’ (behoeften en verlangens op het werk van de tevreden medewerkers) maar ook van de dimensie ‘erkenning’. Door managers te ondervragen in verschillende bedrijfssectoren en in managementscholen, zijn zij tot de volgende conclusies gekomen:
- De managementstijlen die worden toegepast in de onderzochte sectoren zijn meer gericht op activiteiten dan op personen (individuen en groepen).
- De oorspronkelijke opleidingen in management blijken voornamelijk gericht op de dimensie ‘activiteit’.
- Het zijn de managementstijlen die het meest gericht zijn op personen die de meest positieve effecten op het welzijn op het werk voortbrengen.
Er bestaat dus een sterke vraag van de managers op het terrein om beter opgeleid te worden voor de dimensie ‘personen’.
Knipperlichtentool psychosociale risico's
Het derde onderzoek had twee doelstellingen:
- Verbeteren en digitaliseren van een knipperlichtentool psychosociale risico's (PSR) die vroeger werd ontwikkeld door de FOD Werkgelegenheid.
- Verzamelen van goede praktijken voor het gebruik van deze tool in de onderneming teneinde, enerzijds, de moeilijkheden te bepalen in verband met de tool zelf en, anderzijds, opdat deze goede praktijken als voorbeeld zouden kunnen dienen voor andere ondernemingen die de invoering van een strategie ter preventie van PSR willen aanvatten.
De twee doelstellingen werden bereikt. De tool werd verbeterd en is online beschikbaar in elektronische vorm. De 32 goede praktijken zijn in een document opgenomen in de vorm van fiches.
Afgezien van het eerste onderzoek over de terugkeer naar het werk, werden de resultaten van de twee andere onderzoeken in 2020 door de covid-crisis op kleine schaal verspreid. De verspreiding wordt in 2021 voortgezet en uitgebreid.