In de context van de hervorming van het seksueel strafrecht in de loop van het jaar 2022 is de wet van 21 februari 2022 betreffende de niet-inroepbaarheid van de nietigheid van de arbeidsovereenkomst ten aanzien van personen die zich prostitueren, in werking getreden op 31 maart 2023.
Deze wet heeft tot doel om voor de personen die zich prostitueren, de mogelijke nietigheid van hun arbeidsovereenkomst niet-inroepbaar te maken om de strijd aan te gaan tegen de onzekerheid van deze werknemers door hun arbeids- en levensomstandigheden te verbeteren.
In België is het in principe verboden iemand aan te werven met een arbeidsovereenkomst om seksuele diensten te verlenen omwille van strijdigheid met de goede zeden. Om dit verbod te omzeilen, worden soms arbeidsovereenkomsten gesloten waarbij verwezen wordt naar andere soorten activiteiten (horeca, massage, ...).
De bescherming die geboden wordt door de arbeidsovereenkomst, is echter te vaak misleidend. Daar het reële voorwerp van de arbeidsovereenkomst in strijd is met de stafrechtelijke bepalingen, gaat het grootste deel van de rechtspraak ervan uit dat de arbeidsovereenkomst absoluut nietig is omdat dit voorwerp indruist tegen de openbare orde en de goede zeden.
Wanneer de absolute nietigheid van een overeenkomst wordt uitgesproken door een rechter, wordt ervan uitgegaan dat de overeenkomst nooit bestaan heeft. Wat de arbeidsovereenkomst betreft, mogen zowel de werkgever als om het even welke derde in het kader van de overeenkomst zoals de instellingen van de Sociale Zekerheid zich beroepen op deze nietigheid.
De werkgever en de instellingen van de Sociale Zekerheid konden zich dus ontdoen van hun verplichtingen tegenover de sekswerker door te zeggen dat de arbeidsovereenkomst nooit bestaan had. Deze werknemer kon zich dus niet beroepen op enig recht dat voortvloeide uit de arbeidsovereenkomst, zoals de betaling van de overeengekomen lonen, de opzeggingstermijnen of de prestaties in het kader van de sociale zekerheid, waarvoor hij tijdens de arbeidsrelatie bijdragen heeft geleverd.
Bovendien leidt de nietigheid van de arbeidsovereenkomst er voor de werknemer in principe toe dat hij de lonen die de werkgever heeft gestort, moet terugbetalen.
Een wet om de rechten van de sekswerkers te doen gelden
Deze wet heeft dus tot doel de bovengenoemde gevolgen te verhelpen en past in het streven van de regering om de levens- en arbeidsvoorwaarden te verbeteren van de sekswerkers die zich in een onzekere situatie bevinden.
De sekswerkers kunnen voortaan dus de rechten laten gelden die voortvloeien uit hun arbeidsovereenkomst, zonder dat de werkgever of de derden zich kunnen ontdoen van hun verplichtingen door zich te beroepen op de nietigheid van de arbeidsovereenkomst, omdat deze in strijd is met de openbare orde en de goede zeden. Een gelijkaardige bepaling bestaat reeds voor de werknemers die arbeidsprestaties leveren in speelzalen (b.v. de croupiers in casino's).
In de lijn van de wijzigingen die worden aangebracht aan het strafrecht is deze wet dus een eerste stap richting betere bescherming van de sekswerker.
Bovendien biedt het hervormde seksueel strafrecht de mogelijkheid om een volwaardig statuut van sociaal recht te ontwikkelen dat de voorwaarden bepaalt waarbinnen het mogelijk is sekswerkers legaal aan te werven in het kader van een arbeidsovereenkomst.
Werkzaamheden in deze zin zijn aan de gang om een statuut van sekswerkers in te voeren om hun bescherming nog meer te verbeteren. De idee bestaat er meer bepaald in dat alleen de werkgevers die een aantal specifieke voorwaarden op het vlak van gezondheid en veiligheid naleven, dergelijke werknemers zullen kunnen aanwerven.