Arbeidsduur en rusttijden

De arbeidsorganisatie wordt ruim behandeld in een deel van het arbeidsrecht dat gewijd is aan de arbeidstijd en rusttijden.

Deze regelgeving legt niet alleen de grenzen van de arbeidsduur vast, maar ook de periodes waarbinnen die arbeid gepresteerd mag worden, alsmede de rustperiodes.

Op die manier bepaalt deze regelgeving het kader waarbinnen de werkingstijd van elke onderneming georganiseerd moet worden.

De arbeidsregelingen vormen de basis van de arbeidstijdorganisatie. Arbeidsregelingen zijn vormen van arbeidsorganisatie die een bepaalde duurzaamheid vertonen. Elke onderneming heeft één of meerdere arbeidsregelingen die zij gewoonlijk toepast.

Deze arbeidsregelingen mogen niet worden verward met de mogelijkheid om prestaties te verrichten buiten de normale arbeidsgrenzen ( de zgn. overuren). Deze prestaties dienen enkel om te voldoen aan welbepaalde behoeften.

Het invoeren van een arbeidsregeling in een onderneming vereist over het algemeen het invoeren van nieuwe uurroosters. Deze nieuwe uurroosters dienen het voorwerp uit te maken van een vermelding in het arbeidsreglement.

Deze wijziging van het arbeidsreglement valt onder de bevoegdheid van de ondernemingsraad. Indien de onderneming geen ondernemingsraad heeft, dient een procedure van rechtstreekse raadpleging van de werknemers te worden gevolgd.

De ganse regelgeving inzake arbeidstijd en rusttijden is gebaseerd op een regel die als normaal of als meest voorkomend geldt. Deze algemene regels kennen afwijkingen (sectoraal of zelfs individueel) waardoor het mogelijk is om rekening te houden met de specifieke noden van de onderneming, van de activiteit en van de werknemers.

Een arbeidsregeling wordt beschouwd als "normaal" (d.w.z. zij vereist niet de toepassing van een afwijkingsbepaling), wanneer het gaat om een regeling waarin:

• de arbeidsduur beperkt is tot 8 uren per dag en 40 uren per week (38 uren per week op jaarbasis);
• de arbeidsweek zich uitstrekt van maandag tot zaterdag (ten laatste);
• er 's nachts (tussen 20 uur en 6 uur) niet wordt gewerkt;
• de feestdagen gerespecteerd worden.

Zoals hierboven werd vermeld, vereist de toepassing van een dergelijke arbeidsregeling geen enkele afwijking op de wettelijke beginselen en kan zij worden ingevoerd door een eenvoudige wijziging van het arbeidsreglement.

Elke regeling die afwijkt van dit klassiek schema, vereist, naast de wijziging van het arbeidsreglement, het gebruik maken van één van de verder in deze uiteenzetting beschreven afwijkingen en het volgen van een andere of aanvullende procedure.